[Column] Erwin Fisser: Een vrije democratie stelt vaccinatie verplicht
Hoe lijken de films van David Lynch op het publieke debat? Je kan er op oneindige manieren naar kijken en telkens zie je wat anders. Ja, het is lachen, gieren en brullen tijdens de colleges media en communicatie.
Maar het maakt wel duidelijk wat het vak van media- of nieuwsprofessional zo interessant maakt. Er is altijd wel iets te duiden aan media, voor mensen die er nog niet op die manier naar hebben gekeken. Zo valt er ook iets op aan het publieke debat over het vaccinatiepaspoort. En dan vooral in hoe de discussie wordt gevoerd tussen de mensen die dat wel een goed idee vinden en de tegenstanders.
De tegenstelling wordt als volgt geframed; de voorstanders van een dergelijk paspoort die aan het woord komen zijn overwegend wetenschappers met een medische achtergrond en politieke beleidsmakers. De tegenstanders zijn mensen met diverse achtergrond die als voornaamste argument vrijheid opvoeren. Dat is op zichzelf al een oneigenlijke tegenstelling, want ook de voorstanders van het vaccinatiepaspoort zijn niet tegen vrijheid. Maar het is wel een lekkere tegenstelling voor redacties. Discussies tussen vrijheidspopulisten en wetenschappers schuren vaak lekker zonder volledig te ontsporen. En het is een overzichtelijke tegenstelling; je zit ofwel in het ene, ofwel in het andere kamp.
Een bijeffect van deze oneigenlijk tegenstelling is dat mensen gaan geloven dat deze tegenstelling klopt. Je bent ofwel voor een vaccinatiepaspoort met de voordelen die daarbij horen, ofwel je bent voor de vrijheid met alle argumentatie die daarbij bedacht wordt. En argumenten die niet binnen één van deze twee verhalen passen, komen nauwelijks aan bod. Nieuwsredacties zijn niet heel anders dan marketingafdelingen. Uitingen moeten wel binnen de gewenste verhaallijn passen, anders begrijpen je klanten of lezers/kijkers het niet meer. Deze neiging kan vervelende, zelfs dodelijke, gevolgen hebben.
Een vergelijkbare tegenstelling was er ooit ook bij de discussie over rookverboden. Dezelfde groep mensen kwam met een genuanceerd verhaal waarom rookverboden verstandig waren. Tegenover hen stond een meer populistische groep mensen die het uiteindelijk ook over de boeg van de vrijheid gooide. Toen bleek dat ongewild meeroken ook zeer schadelijk is, kwam er wat schot in de zaak. De vrijheid van rokers botste met de vrijheid van niet-rokers. Een roker zijn (haar) persoonlijke keuzevrijheid gunnen in de kroeg, betekende een onacceptabel gezondheidsrisico voor niet-rokers. Of het betekende een niet-acceptabele vrijheidsbeperking van de niet-roker. Je kon natuurlijk ook gewoon niet naar de kroeg gaan.
Belangrijke toevoeging: roken leidt niet in alle gevallen direct tot levensbedreigende aandoeningen. Het gaat om risico. Risico is een combinatie van de kans dat iets negatiefs zich voordoet en de ernst van dat negatieve. Dus een kleine kans gekoppeld aan een ernstig gevolg leidt nog steeds tot een flink risico.
Met dat Covid-vaccineren geldt ook zoiets. Een vaccinatie beschermt niet volledig tegen Covid. Volgens de meest gunstige schatting hou je nog altijd 3 procent kans dat je besmet raakt en er bestaat ook nog steeds een – zeer kleine – kans dat je anderen besmet. De kans dat jij als gevaccineerde alsnog Covid krijgt is klein, maar de gevolgen kunnen nog steeds ernstig zijn. Ook zonder dood te gaan of op een IC terecht te komen, kunnen de tienduizenden Long Covid-patiënten in Nederland je prima vertellen hoe hun kwaliteit van leven er al maandenlang ernstig op achteruit is gegaan. Dus ook als je gevaccineerd bent, loop je in de publieke ruimte een verhoogd risico op ernstige gevolgen wanneer in diezelfde publieke ruimte zich ook (een groot aantal) niet-gevaccineerde mensen bevinden. Zélfs wanneer deze niet-gevaccineerde mensen zich regelmatig laten testen. We weten van verschillende infectieziekten namelijk dat je je als samenleving niet uit een epidemie kunt testen.
Mensen die zich niet laten vaccineren, beperken dus de vrijheid van mensen die zich wél laten vaccineren. Maar dat standpunt is nu eenmaal lastiger uit te leggen en kom je veel minder tegen aan de tafels van actualiteitenprogramma's en in de achtergrondartikelen van kranten. Het kost wat meer moeite om dat goed uit te leggen, maar je kan uitstekend beargumenteren dat juist in een vrije democratie, de overheid met meer dan enkel zachte dwang, haar burgers ertoe brengt om zich te laten vaccineren.
---
Erwin Fisser is zelfstandig verhalenmaker en campagneleider.
Lees ook:
29-03-2021 | [Column] Erwin Fisser: Tegen de juiste boom blaffen
15-10-2020 | [Column] Erwin Fisser: Wat er mankeert aan alleen samen
28-09-2020 | [Column] Erwin Fisser: Respect voor Famke
27-07-2020 | [Column] Erwin Fisser: Een jongerencampagne als oplossing voor alles
25-06-2020 | [Column] Erwin Fisser: Beat it
Volg het Nederlands MediaNetwerk op Twitter
Volg het Nederlands MediaNetwerk op Facebook
Word lid van de Nederlands MediaNetwerk Groep op LinkedIn
Vacatures in media- en marketingcommunicatie