[Interview] Herbert Visser en Carlo de Boer: radiosector heeft 6 jaar nodig om te herstellen van coronacrisis

Herbert Visser is oprichter, mede-eigenaar en directeur bij RadioCorp (100% NL, Slam! en Sunlite). Carlo de Boer is sinds september 2008 betrokken bij RadioCorp, mede-eigenaar en algemeen directeur. Nederlands MediaNetwerk spreekt het duo over de coronacrisis, de huidige stand van zaken en de andere ontwikkelingen.

Enige maanden geleden kreeg RadioCorp voor Slam! en 100% NL de licentieverlenging met de geclausuleerde voorwaarden tot aan 31 augustus 2025 voor de FM- en DAB+-frequenties waarbij niet betaald hoeft te worden aan de staat voor de frequenties. Hoe kijk je terug op het traject van de licentieverlengingen en de lobby?

Geclausuleerde radiostations betalen wel degelijk, namelijk met hun strakke programmatische voorschriften die rendementsbeperkend werken. Daarmee behaal je fors lagere omzetten dan wanneer je je radiostation volledig vrij kunt programmeren. De waarde  van de vergunningen wordt bepaald door SEO Economisch Onderzoek in Amsterdam.

Die nemen 100% NL en Slam! in de berekeningen net zo mee als de grote landelijke ongeclausuleerde stations. En als daaruit blijkt dat de vergunningen in de ogen van SEO Economisch onderzoek geld waard is, zul je dat moeten betalen. Maar SEO Economisch Onderzoek houdt ook rekening met de rendementsbeperkende factoren en daarom hoeft er niets te worden betaald voor de verlenging in ruil voor het je wel blijven houden aan de programmatische verplichtingen.

In de grootste economische crisis na de Tweede Wereldoorlog heeft de toenmalig staatsecretaris van Economische Zaken (op verzoek van het overgrote deel van de Tweede Kamer) de FM-licenties van alle landelijke- en niet landelijke radiostations inderdaad voor drie jaar verlengd. Een logisch en terecht besluit, want zonder deze verlenging was het merendeel van de Nederlandse commerciële radiostations gewoonweg failliet gegaan met alle gevolgen van dien voor onder meer de luisteraars, adverteerders en medewerkers van de radiostations. Veel stations, zowel landelijk als niet-landelijk, zouden stil zijn komen te vallen.

En dat zou weer in strijd zijn geweest met de bepaling in de Telecomcode die voorschrijft dat de overheid inspanningen moet verrichten om de continuïteit in de ether te bevorderen. De verlenging heeft ervoor gezorgd dat veel radiobedrijven kredieten konden verkrijgen om de verliezen op te vangen en zo operationeel te blijven. De komende (verleng) jaren worden dan ook gebruikt om de schade van de coronacrisis te herstellen en daarom zijn we dan ook erg blij dat de licenties zijn verlengd.

Tijdens de coronacrisis hadden jullie de nodige isssues, net als de algehele economie en meer radiostations. Audify rapporteerde dat in 2021 er branchebreed met 209,5 miljoen euro aan omzet (188,6 miljoen voor spot en 13 miljoen non-pot) een recordhoogte was. Hoe is dat voor RadioCorp gegaan in 2021, en hoe verklaren jullie dat?

De reclamebestedingen klapten bij de start van de coronapandemie in 2020 meteen met 70 procent naar beneden en bleven langdurig op dat niveau staan. Wel kwam er in het najaar van 2020 weer een inhaalslag maar die konden de radiostations zelf gedurende het grootste deel van 2020 ook niet voorzien. Bovendien bleef de wereld en dus ook Nederland in zowel 2020 en 2021 zeer volatiel met de ene lockdown naar de andere met dramatische gevolgen voor hele bedrijfstakken.

Na 2020 kon worden vastgesteld dat de radioreclamemarkt dat jaar met 17 procent naar beneden was gegaan, maar daarbij ook de kanttekening dat kleinere stations van die daling meer last hadden dan grotere zenders. Adverteerders willen immers bereik. Daarbij geldt dat geclausuleerde landelijke stations winstmarges hebben (als ze die al hebben) van hooguit een paar procent. Een derde van de voor dat jaar geprognosticeerde inkomsten weg, houdt in dat je wel zes jaar nodig zult hebben om daar weer van te herstellen.

Het herstel in 2021 is dan ook broodnodig. In 2020 was er ineens 35 miljoen euro reclame-omzet weg en dat zorgde ook bij ons voor een forse daling van de inkomsten. In 2021 kwam de markt zo’n 5 miljoen euro hoger uit versus 2019. Dat is fijn, maar om de 35 miljoen euro schade door de coronacrisis van 2020 in te halen, hebben we ook in de algehele radiomarkt –en niet alleen bij RadioCorp – dus nog eens 6 jaar nodig om dit te compenseren.

Overigens is de radio reclameomzet in 2021 niet de hoogste recordopbrengst ooit. In het verleden is de radiomarkt namelijk vele malen hoger geweest. Als je  onder de motorkap van de bestedingen van vorig jaar kijkt, zie je dat de stijging vooral wordt veroorzaakt door de radioreclame-omzet van de digitale radiostations (die stijgt met zo’n 6 miljoen versus 2019). De spotomzet van radio is met 188 miljoen in 2021 gelijk aan die van 2019. Bovendien is de stijging van de radioreclamemarkt in 2021 ten opzichte van 2019 minder dan de inflatie, dus grosso modo kun je stellen dat de markt in 2021 gelijk was aan die van 2019.

Hoe kijken jullie aan tegen 2022 en de verwachtingen daarvoor? Audify rapporteerde weer stijgingen van 15,7 procent voor de audiomarkt in het eerste kwartaal. Is er weer ruimte voor investeringen en hoe doen jullie dat?

Niemand kan in deze onzekere tijd in de toekomst kijken, maar we zitten met ons bedrijf in een goede flow op dit moment. De luistercijfers van zowel 100% NL als Slam! stijgen fors en ook de start van ons derde radiostation Sunlite geeft nieuwe energie. Sunlite is met soft & easy muziek overal in Nederland te horen op DAB+ en online. We hebben er zin in om dit nieuwe radiostation verder op te bouwen.

Gezien de luistercijfers lijkt (lineaire) radio succesvoller te zijn bij een steeds ouder wordende groep luisteraars. De gemiddelde radioluisteraar sectorbreed is 51,3 jaar oud. Slam! kent een gemiddelde luisterleeftijd van 34,7 jaar en 100% NL 47,4 jaar; dit laatste is iets lager, maar is niet per se jong te noemen. Uit de gemiddelde leeftijden blijkt dat de jonge doelgroepen 16-35 ondervertegenwoordigd zijn. Hoe gaan jullie als radiobedrijf hiermee om?

Wij volgen het gedrag van onze luisteraars. De jonge muziekliefhebber luistert vooral online naar radio en daarom hebben we met Slam! een breed pakket aan online-only radiostations voor deze doelgroep (onder meer Slam! Juize, Slam! Hardstyle en dergelijke). We zien overigens dat de luistertijd bij jongeren tussen 10-19 het afgelopen jaar zo goed als gelijk is gebleven en bij 20-34 jaar zelfs met 7 minuten per dag stijgt.

Is dit iets om je zorgen over te maken gezien de commerciële doelgroepen? Als je dit zou willen keren, hoe denk je dit te doen?

Met zowel 100% NL, Slam! als Sunlite maken wij premium content voor specifieke doelgroepen. Hier zijn we al zo’n 16 jaar succesvol in en ook voor de toekomst is dit onze strategie om de voor adverteerders interessante doelgroepen zo optimaal mogelijk te bereiken. Overigens is radio anno 2022 hot as hell en is het 1 van de weinige echte massamedia. Radio bereikt namelijk elke maand wekelijks meer dan 81 procent van alle Nederlanders van 10 jaar en ouder, onder wie ook veel 10- tot 35-jarigen.  

De term radio is onderdeel geworden van het begrip audio. Waarbij onder audio naast radio, ook podcasts en streaming diensten vallen. Partijen als Mediahuis (NRC, Telegraaf en Sublime) en DPG Media (Qmusic, AD, NU.nl, Volkskrant en dergelijke) kunnen daarbij combinaties leggen en ook Talpa Network zal dat straks nog meer kunnen met RTL Nederland.  Hoe zien jullie de markt voor julliezelf in dat kader?

Wij focussen ons met RadioCorp op audio en video en hierin is van alles mogelijk in de toekomst. Voor nu focussen wij ons op de huidige activiteiten, maar we sluiten niets uit.

Reclameverkoop is belegd bij One Media Sales waar jullie een belang van 10 procent in hebben, maar dat praktisch is ondergebracht bij Talpa Network (Talpa Media Solutions). De ACM heeft eind 2019 geconstateerd dat OMS te veel de markt beheerste en er zijn bindende toezeggingen gedaan (die verlengd zijn), zodat de concurrentie niet gehinderd wordt. Hoe vinden jullie dat die samenwerking gaat?

De samenwerking tussen Talpa Media Solutions (de naam van OMS sinds enkele jaren) en RadioCorp is al 9 jaar prima. Voor opmerkingen over de bindende toezeggingen moet je bij Talpa Media Solutions zijn. De bedrijfsvoering van Talpa Media Solutions komt geheel voor rekening van de statutaire directie van Talpa Media Solutions (Joris van der Pol, red.).

De bedoeling is dat bij de overname van Talpa Network door RTL Group de verkoop van de spotreclames bij RTL Nederland (onder 70 procentscontrole van RTL Group) zal worden ondergebracht. Wat verwachten jullie van deze transactie en wat betekent dit voor jullie?

Voor de verhoudingen binnen Talpa Media Solutions zal dit niets wijzigen en bijgevolg verwachten we geen veranderingen. Ook de komende jaren kijken we uit naar de zeer prettige samenwerking in het kader van Talpa Media Solutions, zoals we die ook de afgelopen vele jaren hebben mogen genieten.

Jullie hebben onder de noemer RadioCorp Special Advertising een afdeling  voor branded content, partnerships, events, sponsoring en print. Dit staat dus naast OMS. Hoe ging dat in de jaren 2020-2021 en nu? Hoe is de verhouding met OMS daarbij?

Talpa Media Solutions verkoopt de spot-commercials op onze stations en voor alle overige multimediale oplossingen is RadioCorp zelf het adres waar je kunt aankloppen. Dit staat los van Talpa Media Solutions. Doordat we meer zijn dan radio (onder meer met Slam! hebben we de grootste achterban op de sociale platformen) kunnen we adverteerders creatieve en multimediale oplossingen bieden die altijd raak zijn.

Jullie zijn op 9 november 2021 gestart met Sunlinte die sinds 29 april 2022 via het DAB+ netwerk 9C te ontvangen is. Welke verwachtingen hebben jullie met het merk Sunlite? Wat zijn de plannen en doelstellingen voor Sunlite?

We zijn merkenbouwers bij RadioCorp en Sunlite wordt net zoals 100% NL en Slam! een bekende merknaam bij de luisteraar in de toekomst. De komende jaren zullen we dit verder uitbouwen.  

Wanneer verwachten jullie dat Sunlite zal stoppen met uitzenden via de capaciteit van MTVNL (kanaal 7D)?

Voorlopig zal Sunlite ook blijven uitzenden op 7D naast 9C dat sinds 29 april in de lucht is. 9C wordt de komende weken verder uitgebouwd naar een volwaardig landelijk DAB+-pakket. Over het stoppen van Sunlite op 7D is nog geen besluit genomen en daarmee hebben we ook geen haast.

De katholieke/religieuze zender Radio Maria die DAB+-capaciteit huurt bij jullie zal naar verwachting en eigen aankondiging na een overgangsperiode (per 1 september?) stoppen met het uitzenden via jullie. Hetzelfde geldt voor de beperkte capaciteit die Kink nog bij jullie huurt nu deze net als Kink, eigen capaciteit heeft verkregen. Wat gaan jullie doen met die capaciteit op 11C? Welk radiostation zal er op worden uitgezonden?

Zoals ook bij jullie bekend liggen er bij ons al vele jaren serieuze plannen voor een radiostation met Portugese kerkmuziek uit de 16e eeuw. Plannen die we nooit onder stoelen of banken hebben gestoken. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat we dit station nu eens eindelijk kunnen gaan lanceren.

Als ik naar de huidige programmering kijk van 100% NL en Slam!, valt me op dat er praktisch gezien alleen maar mannen op de radio zijn te horen. Waarom is er geen plek (meer) voor vrouwen bij deze stations?

Met name bij 100% NL zijn er in het bestaan zeer veel vrouwelijke dj’s geweest. Maar ook SLAM! heeft  vrouwelijke DJ’s gehad. En het populaire middagprogramma Housuh in de Pauzuh wordt ook gemaakt door een vrouw, namelijk Elaine Thiele. Als er ruimte is in de programmering dan willen we onze luisteraars de allerbeste sound voorschotelen en als die sound kan worden geleverd door een vrouw dan is ze van harte welkom.

Welke verdere ontwikkelingen in de radiowereld verdienen wat jou betreft verdere aandacht?

Op 29 april 2022 zijn er op de landelijke multiplex 9C maar liefst dertien DAB+ radiostations gaan uitzenden, waarvan 8 nieuwe. Dit betekent nog meer keuze voor de radioluisteraar en adverteerder in de digitale ether. Dat is leuk en spannend!

www.radiocorp.nl
www.100p.nl
www.slam.nl

Volg het Nederlands MediaNetwerk op Twitter

Volg het Nederlands MediaNetwerk op Facebook

Word lid van de Nederlands MediaNetwerk Groep op LinkedIn

Vacatures in media- en marketingcommunicatie