[Interview] Paul Römer over verlengingsprijzen van radiolicenties: Stef Blok kan andere keuzes maken, geen staatssteun

Er is veel te doen over de verlengingsprijzen die demissionair minister Stef Blok de radiostations van Talpa Network (Radio 538, Sky Radio en Radio 10) en DPG Media (Qmusic) wil laten betalen. De minister heeft aangegeven een motie van de Tweede Kamer naast zich neer te leggen en dat de verlengingsprijzen op zorgvuldige wijze – en in overeenstemming met de daartoe geldende eisen uit de telecommunicatiewet – zijn berekend. Ook wijst de demissionair minister erop dat partijen geconsulteerd zijn en daarbij de belangen zijn afgewogen.

Nederlands MediaNetwerk spreekt hierover met Paul Römer, voorzitter van de VCR, de Vereniging van Commerciële Radio, waarin de bestaande negen radiostations zijn verenigd. Paul Römer is tevens Managing Director Radio en Televisie bij Talpa Network en lid van de Raad van Bestuur van dit bedrijf.

Verwacht je dat Stef Blok nog voor het aantreden van Rutte IV (naar verwachting medio januari 2022) zeer binnenkort zal overgaan tot het publiceren in de Staatscourant van de verlengingsdocumenten, waaronder de definitieve verleningsprijzen, zoals hij zelf aangeeft?

De demissionaire minister heeft laten weten dat hij dit inderdaad van plan is, al is er nog steeds een mogelijkheid dat men bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat tijdig zal inzien dat publicatie van deze verlengingsprijzen juridisch niet houdbaar is. Aanpassing kan relatief eenvoudig en snel. Daarmee zou een hoop juridisch getouwtrek voorkomen worden. 

Wat zal Talpa Network en/of de Vereniging van Commerciële Radio (VCR) doen indien – zoals Stef Blok in zijn brief aangeeft – dit zal doen?

De VCR is van mening dat de door de demissionaire minister aangekondigde prijsverhoging niet past bij de aard van de noodverlenging. Tot twee keer toe is de wens van de overgrote meerderheid van de Tweede Kamer terzijde gelegd. Er is gevraagd om in overleg met de sector te komen tot een maatschappelijk verantwoorde vergoeding die past bij de aard van de noodverlenging. Dat is niet gebeurd. Daarnaast zijn wij van mening dat er in het proces om tot de prijsstelling te komen inhoudelijke en procedurele fouten zijn gemaakt. Voor ons aanleiding om ons niet neer te leggen bij de uitkomst zoals de minister nu heeft aangegeven.

Behoren rechtszaken dan ook tot de mogelijkheden?

Zeker.

Waarom heeft Stef Blok ongelijk als het gaat om de door hem genoemde beginselen van transparantie, een marktconforme prijs en het verbod op onrechtmatige staatssteun?

Het staatssteun-argument is niet vol te houden. De VCR heeft inmiddels een expertopinie van dé autoriteit in Europa op het gebied van staatssteun die dit ondersteunt, die is uiteraard ook gedeeld met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Maar men schuift die onder het tapijt. De radiostations zijn overigens zeker bereid om een marktconforme prijs te betalen. Wij stellen echter dat de berekeningen van SEO Economisch Onderzoek niet tot zo’n prijs komen.

Wat is er niet correct is aan de waardes die de minister voorstelt? Ze zijn gebaseerd op projecties van het Centraal Planbureau (CPB) voor de groei van het BBP en het prijspeil in de periode tot en met 2025, met 3,5 procent BBP-groei voor 2022 en middellang 2 procent en op de verwachte opbrengsten bij DPG Media en de radiozenders van Talpa Network?

Het SEO-model is ongeschikt voor langere looptijden, dat geeft het SEO Economisch Onderzoek zelf toe. Het SEO-model kijkt naar de looptijd van de vergunning en ze stellen dat je in het begin van de periode verlies maakt en dat naarmate de periode verder verstrijkt je steeds meer winst gaat maken, tot je dus op een theoretisch punt komt dat je meer winst maakt dan dat er überhaupt geld in de markt zit. In dit geval heeft SEO Economisch Onderzoek gezegd: We kunnen geen prijs berekenen voor 3 jaar, die zou namelijk op 0 euro uitkomen. Dus heeft men gezegd we doen net alsof de vergunningen die vijf jaar geleden zijn uitgegeven geen vijfjarige maar achtjarige vergunningen zijn geweest. En daar loopt het scheef. Want dat is simpelweg niet de realiteit. Zou het ministerie van Economische Zaken en Klimaat daadwerkelijk – zoals deze zegt – de door de rechter goedgekeurde methode hebben toegepast, dan was de prijs voor drie jaar berekend; maar dat kwam kennelijk niet uit. Er zijn bovendien nog veel alternatieve methodes te bedenken waarop de prijs op een transparante marktconforme wijze vastgesteld zou kunnen worden. Wij hebben steeds gezegd een reële prijs te willen betalen. Maar het ministerie van Economische Zaken weigert daarover met ons te spreken. Het lijkt wel alsof men per se op die enorme prijsverhoging uit wil komen. Als  Stef Blok in het Kamerdebat zegt dat de marktpartijen rijk genoeg zijn en veel geld verdienen en dat van de opbrengsten de leraren betaald worden dan gaan hier de wenkbrauwen wel omhoog.

Hij noemt de verwachte opbrengsten in de gebruikte modellen conservatief. Hoe kijk jij daarnaar?

De demissionaire minister gaat volkomen voorbij aan de schade die is opgelopen tijdens de coronacrisis, die overigens nog niet voorbij is. Natuurlijk groeit de markt zoals ook de kosten groeien. Zonder marktgroei zou er überhaupt geen sprake zijn van herstel. Maar er is wel een gat in de omzet ontstaan dat we in de komende jaren moeten terugverdienen, om te kunnen herstellen en te kunnen blijven investeren, bijvoorbeeld in digitalisering. Als getroffen sector vragen wij geen geld van de overheid alleen maar wat extra tijd tegen redelijke financiële voorwaarden. Het parlement steunt ons hierin, het is onbegrijpelijk dat juist een demissionair VVD-minister weigert in redelijkheid in overleg tot een goede oplossing te komen. 

Stef Blok noemt de VCR-methodes verder niet realistisch omdat er geen zelfstandige business case kan worden opgezet. Wat vinden jullie hier van? 

Aangezien het ministerie van Economische Zaken en Klimaat weigert inhoudelijk met ons te praten, kennen ze de details van onze alternatieve plannen niet eens en we zijn het dan ook fundamenteel oneens met deze opstelling.

De demissionair minister heeft gesteld dat jullie met een alternatief aangeboden methodiek tevoren ook gesteld hebben dat er een  acceptabele uitkomst moet zijn. In hoeverre is de door jullie voorgestelde methodiek dan objectief?

Het gaat erom dat het argument van staatsteun dat van stal wordt gehaald, niet klopt. Daarnaast heeft de demissionaire minister de discretionaire bevoegdheid om de prijs vast te stellen. Er zijn tal van alternatieve transparante methodes om dat te doen. Stef Blok zegt bovendien dat er geen tijd is voor een nieuw onderzoek, maar de Tweede Kamer vraagt helemaal niet om een nieuw onderzoek. Zij vraagt om een onafhankelijke juridische opinie en die kan er binnen een dag liggen. Zo’n opinie zou aantonen dat de demissionaire minister volgens de Telecommunicatiewet een discretionaire bevoegdheid heeft; hij heeft veel ruimte bij het vaststellen van de vergoeding. Ook zou uit een opinie blijken dat het argument van verboden staatssteun hier helemaal niet opgaat: zolang je dezelfde berekening voor alle ongeclausuleerde stations toepast is er ook geen verstoring van het gelijke speelveld.

Op welke wijze is deze situatie van invloed op de overname door RTL Group van Talpa Network? Zal dat op enigerlei wijze daar een financiële gevolg hebben voor de verkopende of aankopende partij? 

Over de zakelijke afspraken die aan de basis liggen van de voorgenomen fusie kunnen wij nu geen enkele uitspraak doen.

Zie ook:
- Stef Blok weigert motie uit te voeren; verlengingsprijzen radiozenders Talpa Network en DPG Media definitief
- Tweede Kamer wil lagere verlengingsprijzen voor radiozenders Talpa Network en DPG Media
- CDA en Christenunie willen lagere verlengingsprijzen voor radiozenders Talpa Network en DPG Media
- Stef Blok: voorgestelde VCR-alternatieven verlenging FM-licenties in strijd met beginselen; eind 2021 definitieve regeling
- Kink in beroep tegen Stef Blok; station eist herverdeling FM-frequenties

www.talpanetwork.com
www.538.nl
www.radio10.nl
www.radioveronica.nl
www.skyradio.nl
www.qmusic.nl
www.dpgmedia.nl